ο Καρλ Σαγκάν, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και η Υπατία

Υπάρχει ένας θρύλος γύρω απο την «μία και μοναδική βιβλιοθήκη που περιείχε όλη τη γνώση του αρχαίου κόσμου» , πράγμα που δεν ισχύει, αφού υπήρχαν πολλές βιβλιοθήκες, σε όλον τον ελληνορωμαϊκό κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν πολλοί παράγοντες για την καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και όχι μόνο ένας, όπως έχει επικρατήσει στο μυαλό του κόσμου. Παράγοντες όπως οι πόλεμοι μεταξύ Πτολεμαίων και Σελευκιδών, οι εμφύλιοι πόλεμοι, το υγρό κλίμα της Αλεξάνδρειας που αλλοίωσε τους παπύρους μέσα στους αιώνες, αφού γνωρίζουμε ότι η βιβλιοθήκη βρισκόταν κοντά στο λιμάνι.

Νομίζω ότι σε αυτό φταίει σε μεγάλο βαθμό ο Carl Sagan και η εκπομπή του Cosmos,A Personal Voyage.

Ο διάσημος αστρονόμος που ήταν ο τηλεπαρουσιαστής και αφηγητής της περίφημης επιστημονικής σειράς ντοκυμαντέρ 13 επεισοδίων Cosmos , A Personal Voyage (Κόσμος, ένα Προσωπικό Ταξίδι) μεταδόθηκε για πρώτη φορά το 1980, με εκατομμύρια θεατές, που μετά απο 45 χρόνια, γεννιές και γεννιές θα έχουν δει το αντιεπιστημονικό 13ο επεισόδιο για την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Στη γενικά λαμπερή αλλά περιστασιακά ελαττωματική σειρά του Cosmos, έκανε μια αφήγηση όπου παρουσίασε τη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ως αποθήκη γνώσης μοναδικού βάθους και σπουδαιότητας που καταστράφηκε από θρησκευτικούς φανατικούς (χριστιανούς) τις παραμονές του Σκοτεινού Αιώνα, του Μεσαίωνα.

Ενα απο τα αποφθέγματα που ακούγονται απο τα χείλη του Καρλ Σαγκάν, μέσα στην εκπομπή είναι: «Γνωρίζουμε ότι σε αυτή τη βιβλιοθήκη υπήρχαν εκατομμύρια βιβλία, 123 διαφορετικά έργα του Σοφοκλή εκ των οποίων μόνο τα επτά σώθηκαν μέχρι τις μέρες μας».

Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας δεν ήταν η μεγαλύτερη κοινότητα μελετητών και συλλογής πληροφοριών που γνώρισε ο αρχαίος κόσμος.

Υπήρχαν πάρα πολλές βιβλιοθήκες παντού στον ελληνιστικό κόσμο, οπως αυτή της μικρασιατικής πόλης της Περγάμου, που ήταν μία επίσης μεγάλη και πνευματικά ανταγωνιστική βιβλιοθήκη, οπου πολλοι μελετητές εργάζονταν εκεί.

Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας δημιουργήθηκε απο τους Πτολεμαίους τον 3ο αιώνα π.Χ. και είχε φτάσει στο απόγειό της το 200 π.Χ., ενώ στην Ύστερη Αρχαιότητα (200 μ.Χ. - 750 μ.Χ.)* βρισκόταν σε πλήρη παρακμή.

*(περίοδος που αποτελεί τη μεταβατική περίοδο μεταξύ της Κλασικής Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα)

Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη ήταν στο απόγειο της άνθησης τους από το 250 – 150 π.Χ, ενώ από το 150 – 50 π.Χ., ήταν στην παρακμή τους.

Τη σειρά παρακολούθησαν περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε πάνω από 60 χώρες, και συνεχίζουν να την παρακολουθούν ακόμα και σήμερα.

Ο Σαγκάν αφιέρωσε το 13ο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς στην καταστροφή της Βιβλιοθήκης, λέγοντας ότι έγινε απο φανατικούς χριστιανούς, και η Υπατία δολοφονήθηκε απο τον εξουσιομανή και αιμοσταγή επίσκοπο Κύριλλο που μετά η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο για να τον απενοχοποιήσει. Τα στοιχεία που παραθέτει είναι όλα παραποιημένα, ανιστόρητα και παραπλανητικά.

Ιστορικά ατοπήματα

Η διάρκεια της Ελληνιστικής Εποχής

Η Ελληνιστική εποχή αχίζει με το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου (323 π.Χ) και τελειώνει με την κατάληψη της Αιγύπτου από τους Ρωμαίους (30 π.Χ).

Η κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου περιλαμβάνει την πολιτιστική διάχυση και τον συγκρητισμό που προκάλεσαν οι κατακτήσεις του, όπως ο ελληνοβουδισμός και ο ελληνιστικός ιουδαϊσμός.

Ίδρυσε περισσότερες από είκοσι πόλεις, με σημαντικότερη την πόλη της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο.

Ελληνας: Η παρεξηγημένη λέξη στην Αγία Γραφή

Η λέξη Ελληνιστική < ἐλληνίζω = συμπεριφέρομαι ως Έλληνας. Αυτή είναι η εξήγηση του ότι όταν στα ιερά κείμενα συναντάμε την λέξη «Έλληνας» δεν είναι αναφορά στον έλληνα στην καταγωγή, αλλά σε όλους τους εξελληνισμένους λαους της ελληνικής αυτοκρατορίας απο Νοτιοδυτική Ασία έως Βορειανατολική Αφρική και Ινδία. Που σημαίνει ότι ολοι αυτοί οι λαοί ήταν οι εξής:

Οι μελετητές και οι ιστορικοί διχάζονται ως προς το ποιο γεγονός σηματοδοτεί το τέλος της ελληνιστικής εποχής.

Οι προτάσεις περιλαμβάνουν:

1.  την τελική κατάκτηση της ηπειρωτικής Ελλάδας από την Αρχαία Ρώμη το 146 π.Χ. μετά τον Αχαϊκό Πόλεμο

2.  την τελική ήττα του Πτολεμαϊκού Βασιλείου στη Ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ. και

3. την μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ.

4. Ο Άγγελος Χανιώτης ολοκληρώνει την Ελληνιστική περίοδο με τον θάνατο του Αδριανού το 138 μ.Χ., ο οποίος ενσωμάτωσε τους Έλληνες πλήρως στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

5. Μπορεί επίσης να δοθεί ένα εύρος από το 321 π.Χ. έως το 256 μ.Χ.

Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι το τέλος της Ελληνιστικής περιόδου επήλθε με την μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ., η αρχαία ελληνική θρησκεία και η λατρεία των αρχαίων πολυπολιτισμικών θεών ήταν υπο κατάρρευση.

Η βιβλιοθήκη το 330 μ.Χ.

 Η βιβλιοθήκη ήταν ήδη ένας μικρότερος θεσμός από ό,τι ήταν πριν, όταν καταστράφηκε σε μια πολιορκία της Αλεξάνδρειας απο τον Ιούλιο Καίσαρα, συγκεκριμένα το 46 π.Χ. Ο Καίσαρας πυρπόλησε τον αιγυπτιακό στόλο, η πυρκαγιά εξαπλώθηκε στην πόλη, με αποτέλεσμα να καταστραφεί το Μουσείο και μέρος της μικρής πλέον Βιβλιοθήκης (τα οποία, απ' ότι γνωρίζουμε, βρίσκονταν κοντά στο λιμάνι).

Ομως, αρχαιολογικά δεν υπάχει καμμία ανασκαφή που να μας διαφωτίζει με περισσότερα στοιχεία. Ο Καρλ Σαγκάν επινόησε μία αρχαιολογική ανασκαφή, την ανακάλυψη ενός κελαριού, η οποία δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία.

1. Ποτέ δεν έχει γίνει αρχαιολογική ανασκαφή στην περιοχή της Βιβλιοθήκης γιατί δεν γνωρίζει κανείς την ακριβή θέση της, εκτός του ότι ήταν κάπου κοντά στο λιμάνι. Παρ' όλα αυτά, ο Καρλ Σαγκάν βρέθηκε σε ένα σκοτεινό κελάρι, βεβαιώνοντάς μας ότι μόνο αυτό έχει απομείνει απο την Βιβλιοθήκη!

2. Το συγκρότημα ενός ναού εμπεριείχε ένα μουσειο και μία βιβλιοθήκη. Ο Καρλ Σαγκάν μας λέει οτι το Σεραπείο, δηλαδή ο ναός, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη.

3. Οπως έχουμε ήδη αναλύσει η βιβλιοθήκη ήταν στο απόγειό της το 200 π.Χ. και μετά το 150 άρχισε να παρακμάζει και να καταστρέφεται σταδιακά απο τους πολέμους κυρίως, ενώ οι πάπυροι είχαν σχεδόν διαλυθεί απο την υγρασία της παραθαλάσσιας πόλης της Αλεξάνδρειας. Οπότε, 600 χρόνια μετά, ο Καρλ Σαγκάν μας διαβεβαιώνει ότι η βιβλιοθήκη ήταν σε πλήρη άνθιση, ανέπαφη και σε άριστη κατάσταση, η οποία κάηκε από κάποιους βάρβαρους καταστροφείς, ώστε να χαθεί όλη η αρχαία γνώση που αφορούσε μεγάλους αστρονόμους. βω1

4. Στην εκπομπή υπάρχει μια αντίφαση. Ο Σαγκάν λέει ότι «Η μονιμότητα των αστεριών αμφισβητήθηκε στην βιβλιοθήκη, αλλά όχι το αν η δουλεία είναι δίκαιη». Ομως, ο Σαγκάν δεν αναφέρει ότι στην Μεση Ανατολή υπήρξε ο Ιησους Χριστός ο οποίος μίλησε για την ισότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων και ένας Απόστολός του είπε ότι: «Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης, δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα· όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό» (Προς Γαλάτας 3:28). Το ότι οι χριστιανοί απέρριψαν την θεοποίηση των αυτοκρατόρων οι οποίοι είχαν εξισωθεί με τους Ολύμπιους θεούς και γι' αυτό διώχθηκαν με ανατριχιαστικά μαρτύρια και αποτρόπαιες δολοφονίες. Οτι οι ιδιοι οι Ελληνες είχαν αποκηρύξει την Ολύμπια θρησκεία επειδή είχε εξισωθεί με αυτοκράτορες, και στην Ρώμη ´ηταν δουλοι. Παρ' όλα αυτά, ένα τόσο κορυφαίο κοσμοϊστορικό γεγονός, ούτε καν το αναφέρει.

5. Την άγρια δολοφονία της Υπατίας, που θεωρείτο σύμβολο της γνώσης, διέταξε ο Πατριάρχης Κύριλλος από θρησκευτικό όχλο και η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο ώστε να συγκαλύψει τον βάρβαρο δολοφόνο.

Η προβολή του θρύλου της Υπατίας

Ο Καρλ Σαγκάν παρουσίασε την επιστήμονα, αστρονόμο και μαθηματικό, Υπατία ως «το τελευταίο φως της Βιβλιοθήκης», την τελευταία Ελληνίδα αστρονόμο, μαθηματικό και φιλόσοφο, που κατείχε όλη την αρχαία γνώση και γι αυτόν τον λόγο ο θρησκευτικός όχλος την δολοφονησε ωστε να εξαφανιστεί οποιαδήποτε γνώση που συνδεόταν με τον παγανισμό, άρα θεωρείτο επικίνδυνη. Γι' αυτό και μετά απο αυτήν την κατάρρευση του πολιτισμού του αρχαίου κόσμου, επήλθε η Σκοτεινή Εποχή και ο Μεσαίωνας.

Το μαρτύριο της Υπατίας το συνδέει με την καταστροφή της μοναδικής και τελευταίας βιβλιοθήκης του κλασσικού πολιτισμού, το 415 μ.Χ..

Το κορυφαίο είναι ότι ισχυρίζεται ότι η Χριστιανική Εκκλησία «ταύτιζε τον πολιτισμό με τον παγανισμό» και δολοφόνησε την Υπατία επειδή ήταν σύμβολο της μάθησης και της επιστήμης. Και για να δικαιολογήσει τον αιμοσταγή, σχεδόν παράφρονα σκοταδιστή επίσκοπο Κύριλλο, ο οποίος διοργάνωσε την αποτρόπαια δολοφονία της, τον ανακήρυξε άγιο.

Υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις ότι ο Κύριλλος έλειπε απο την πόλη και δεν έδωσε καμμία εντολή να δολοφονηθεί η Υπατία. Αυτό στην ουσία του είναι ψευδές και διατηρεί τον μυθιστορηματικό θρύλο που συνοδεύει την Υπατία, εδώ και πάρα πολλά χρόνια απο την εποχή του Διαφωτισμού.

Φτάνοντας στον 5ο μ.Χ. αιώνα, η βιβλιοθήκη δεν ήταν στο άνθος της, όπως 700 χρόνια πριν, το 200 π.Χ. αλλά είχε καταλήξει να είναι ένα είδος φόρουμ συζητήσεων ανάμεσα σε φιλόσοφους.

Ο ελληνιστικός κόσμος μεσα σε αυτά τα 600 χρονια (300 π.Χ. - 300 μ.Χ.) είχε καταρρεεύσει σταδιακά, σύμφωνα με τους ιστορικούς.

Οπότε, ο θάνατος της Υπατίας το 415 μ.Χ. ήταν ένα πολιτικό γεγονός που είχε να κάνει με τις καθημερινές αναταραχές στην Αλεξάνδρεια μεταξύ ειδωλολατρών, εβραίων και χριστιανών, που «αν δεν χυνόταν αίμα, δεν σταμάταγαν».

Τέτοιον ειδεχθή θάνατο είχαν υποστεί, πριν την Υπατία, και δύο πατριάρχες. Και αυτό μας κάνει να αναρωτιόμαστε οιοι και γιατί σκότωσαν με τόσο αποτρόπαιο τρόπο τους χριστιανούς επισκόπους; Καποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι το είχαν κάνει εβραίοι οι οποίοι μισούσαν τους χριστιανούς και ήθελαν να κυριαρχήσουν στην πόλη.

Οι ιστορικές πηγές

Πηγές προ Χριστού

1. Ο Πλούταρχος στα τέλη του 1ου μ.Χ. αιώνα, γράφει: «Όταν ο εχθρός επιχείρησε ν’ αποκλείσει τον στόλο του, ο Καίσαρας για ν’ αποτρέψει τον κίνδυνο, διέταξε να πυρποληθούν τα νεώρια (πολεμικοί λιμένες-ναύσταθμοι) αλλά η φωτιά που εξαπλώθηκε πολύ περισσότερο, κατέκαψε τας Μεγάλας Βιβλιοθήκας», γιατί απλά υπήρχαν δύο βιβλιοθήκες και όχι η μία και μοναδική.

2. Ο Στράβωνας που έζησε στην Αλεξάνδρεια (24-20 π.Χ.) δεν κάνει καμία αναφορά στη Βιβλιοθήκη, ενώ την ίδια στιγμή αναφέρεται με εντυπωσιακές λεπτομέρειες στην υπόλοιπη Αλεξάνδρεια. Προφανώς, η βιβλιοθήκη δεν ήταν τόσο σημαντική πλέον, οπως ήταν στην ακμή της 200 χρόνια πριν.
   

Πηγές μετά Χριστόν

1. Ο Αύλος Γέλλιος (2ος μ.Χ. αι.) αναφέρει ότι «περισσότερα από 700.000 βιβλία κάηκαν τότε, όχι μετά από διαταγές αξιωματικών αλλά λόγω αμέλειας των στρατιωτών». Προφανώς, 300 χρόνια μετά η βιβλιοθήκη ειχε παρακμάσει και δεν έδιναν και τόση σημασία σε ένα ίδρυμα σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένο.

2. Ο Δίων ο Κάσσιος (3ος μ.Χ. αι.) γράφει: «…μεγάλο μέρος της πόλης έγινε παρανάλωμα του πυρός και, εκτός των άλλων, «αποτεφρώθηκαν το νεώριον (πολεμικός λιμένας) και οι αποθήκαι όπου φυλάσσονταν τα σιτηρά και τα βιβλία για τα οποία λέγεται ότι ήταν αμέτρητα και ανεκτίμητα».
   

Ευλογο το ερώτημα: Πως είναι δυνατόν τόσες χιλιάδες ανεκτίμητα βιβλία (μιλάνε για 700.000 - 800.000), δηλαδή πάπυροι που σαπίζουν εύκολα, να φυλάσσονται σε αποθήκες με τρόφιμα;

Οι πάπυροι

Ο πάπυρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αίγυπτο (τουλάχιστον από την Πρώτη δυναστεία Φαραώ), καθώς το φυτό του παπύρου ήταν κάποτε άφθονο στο Δέλτα του Νείλου.

Ο πάπυρος μπορεί πολύ εύκολα να σκιστεί, να ξεθωριάσει και να λεπτύνει.

Οι αιγυπτιολόγοι Ρίτσαρντ Πάρκινσον και Στίβεν Κουάρκι λένε: «Ένα φύλλο παπύρου μπορεί να φθαρεί και τελικά να γίνει ένα πλέγμα από ίνες και μια χούφτα χώμα».

 «Όταν ένας ρολός παπύρου (σε μορφή κυλίνδρου) αποθηκευτεί, μπορεί να μουχλιάσει ή να σαπίσει από την υγρασία, ενώ όταν θαφτεί στο χώμα, μπορεί να τον φάνε τρωκτικά ή έντομα, ιδίως τερμίτες».

Μερικοί πάπυροι εκτέθηκαν μετά την ανακάλυψή τους σε υπερβολικό φως και υγρασία, κάτι που επιτάχυνε την αποσύνθεσή τους.

Προφανώς, δεν ήταν καλοδιατηρημένα βιβλία σε ράφια, όπως αναφέρει ο Καρλ Σαγκάν, αλλά πάπυροι χωμένοι μέσα σε κιβώτια που είχαν φθαρεί απο την πολυκαιρία και την υγρασία που ερχόταν απο την θάλασσα - το λιμάνι, της Αλεξάνδρειας.

Η λογική μας λέει ότι καμμία από αυτές δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη ιστορική πηγή.

Το θρυλικό καθεστώς της βιβλιοθήκης αγνοεί την παρουσία πιθανώς εκατοντάδων άλλων βιβλιοθηκών και μορφωτικών οργανισμών σε όλη τη Μεσόγειο.  

Φυσικά, καμία δεν ήταν τόσο μεγάλη και εξέχουσα, όσο η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στο απόγειό της, που ήταν το 200 π.Χ., αλλά η βιβλιοθήκη δεν ήταν ποτέ το μοναδικό επίκεντρο της πνευματικής δραστηριότητας στον κλασικό κόσμο, πόσο μάλλον κατά την περίοδο την παρακμής της.

Η βιβλιοθήκη πλέον είχε χάσει την παλιά της αίγλη, και φυσικά, δεν ακολούθησε καμία «Σκοτεινή Εποχή» μετά τον 5ο μ.Χ. αιώνα.

Φτάνοντας στον 5ο μ.Χ. αιώνα, η βιβλιοθήκη δεν ήταν στο άνθος της, όπως 700 χρόνια πριν, το 200 π.Χ. αλλά είχε καταλήξει να είναι ένα είδος φόρουμ συζητήσεων ανάμεσα σε φιλόσοφους.

Η παπική εξουσία και η αιματοχυσία

Από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ., η ανθρωπότητα συνέχισε να προοδεύει, ενώ υπήξαν θρησκευτικοί πόλεμοι, οπως οι Σταυροφορίες απο τους καθολικούς που το 1204 μ.Χ. λεηλάτησαν την Κωνσταντινούπολη, κατέσφαξαν του ορθόδοξους. Οπως και με την Ιερά Εξέταση έκαναν αποτροπαιες δολοφονίες, όπως να καίνε ανθρώπους στην πυρά χωρίς λόγο.

Μία απόφαση της Ιεράς Εξέτασης, που βρέθηκε στα χέρια ενός μελετητή απο την βιβλιοθήκης του μοναστηριού του Τάγματος του Αγίου Φραγκίσκου στην Ισπανία αναθεμάτιζε ως αιρετικό κάθε χριστιανό ο οποίος θα τολμούσε να πιστεψη, να παραδεχθή και να μεταδώση σε άλλους το ότι ο Απόστολος Παύλος στηριζόταν στο αποστολικό κύρος του.

 Όλα αυτά τα εγκλήματα των παπικών εξυπηρετούσαν πολιτικές εξουσίας που εργαλειοποιούσαν την θρησκεία, για την συγκέντρωση της πνευματικής και της κοσμικής εξουσίας σε μια ισχυρή θρησκευτική ηγεσία που χειραγωγεί τους ηγεμόνες.

Παρ' όλα αυτά, ο Καρλ Σαγκάν πηδάει χιλια χρόνια για να προσγειωθεί στην Αναγέννηση, που οπως ισχυρίζεται, «τότε ήταν η στιγμή που η ανθρωπότητα ήταν έτοιμη να ξυπνήσει και να ξαναγεννήσει πολιτισμό τον 15ο αιώνα»!

Ανυπόστατος ισχυρισμός. Μέσα στον Μεσαίωνα η ανθρωπότητα συνέχισε να αναπτύσσεται, σε ολα τα επίπεδα, η επιστήμη προχώρησε, οι τέχνες αναπτύχθηκαν, και μπορούμε να αναφέρουμε εκατοντάδες παραδείγματα.

Ο χριστιανικός και βυζαντινός πολιτισμός, απόντες απο την εκπομπή

Παρ' όλο που ο χριστιανισμός θεωρήθηκε και θεωρείται ακόμα απο κάποιους ως σκοταδισμός, οφείλω να αναφέρω ότι η Εκκλησία λειτουργούσε ως δύναμη εκπολιτιστική, που έβγαζε από την πρωτόγονη αμάθεια ολόκληρους λαούς, από τους Σκανδιναβούς και τους Γερμανούς στη δύση ως τους Ρώσους στην ανατολή. 

Οι λαοί αυτοί χάρις στο Χριστιανισμό απέκτησαν αλφάβητο (το κυριλλικό επινοήθηκε ειδικά για τους Σλάβους, ενώ σε άλλους εισήχθη το λατινικό), φιλολογική παραγωγή, εκπαίδευση και τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με τη χριστιανική οικουμένη. 

Ταυτόχρονα η παγίωση των χριστιανικών αρχών εξανθρώπισε το σύστημα δικαίου. 

Στην Εκκλησία χρωστούμε και την ευρύτερη αναβίωση της μάθησης και του ανθρωπιστικού πνεύματος στον Ύστερο Μεσαίωνα που οδήγησε στην Αναγέννηση. 

Στη Δύση όλα τα πανεπιστήμια ιδρύθηκαν και λειτούργησαν από την Εκκλησία, ενώ πλήθος λογίων και επιστημόνων ήταν και κληρικοί (Αλβέρτος ο Μέγας, Νικόλαος της Κούζα κτλ). 

Στο Βυζάντιο η ανώτερη εκπαίδευση ήταν κατά κύριο λόγο υπό κρατικό-κοσμικό έλεγχο, αλλά και εκεί οι πιο διαπρεπείς καθηγητές του Πανδιδακτηρίου ήταν κληρικοί, όπως ο Φώτιος, ο Λέων Μαθηματικός και ο Ξιφλίνος. 

Η ίδρυση πανεπιστημιακών σχολών μετά το 425 μ.Χ.

Με πρώτο το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης το 425 από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄ και στη συνέχεια η ίδρυση και άλλων πανεπιστημιακών σχολών στην Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια και Βηρυτό, καθώς και η ίδρυση της πατριαρχικής ακαδημίας της Κωνσταντινούπολης, έγιναν οι πηγές της διδαχής της φιλοσοφίας και της θεολογίας.

Πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε η διάσωση και η αξιοποίηση των κλασσικών προτύπων της αρχαιότητας από λόγιους, καθώς και η άνθηση των γραμμάτων και του πολιτισμού από τον 9ο έως τον 12ο αιώνα.

Τον 10ο αιώνα έχουμε αυξημένο αριθμό υπουργείων, με αρκετές υφιστάμενες επιμέρους υπηρεσίες. Οι δικαστικές και οικονομικές υπηρεσίες είχαν αρκετά τμήματα με πολύ καλή οργάνωση και με πολλές αρμοδιότητες.

Η φιλοσοφία, τα ελληνικά και τα λατινικά, η λογική και τα μαθηματικά, η ιατρική και η θεολογία άνθησαν σε αυτά τα ιδρύματα.

Το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης ή Πανδιδακτήριο ως φορέας του ελληνικού πολιτισμού

Βιντεο

Το επίπεδο αρχαιομάθειας των Βυζαντινών ηταν υψηλό. Η αυτοκρατορία στελεχωνόταν απο μορφωμένους λαϊκούς και όχι κληρικούς όπως γινόταν στη δύση με τους πάπες παραπέμποντας στην θεοκρατία.

Ηταν ένα πολύ δραστήριο ινστιτούτο που επισκίασε ακαδημίες που υπήρχαν σε άλλες πολεις, π.χ. την Νομική Σχολή της Βυρηττού και την Ακαδημία Αθηνών.

Στο πανεπιστήμιο διδάσκονταν η Αγία Γραφή, οι βίοι αγίων, εκκλησιαστικά κείμενα αλλά και αρχαια ελληνική γραμματεία με βάση τον Ομηρο και τον Αισωπο. Ελληνικά, λατινικά, ρητορική, φιλοσοφία, νομική, μαθηματικά, αστρονομία και ιατρική. Δεν υπήρχε μάθημα θεολογίας γιατί ήταν ένα εντελώς κοσμικό ίδρυμα.

Η θρησκευτική μάθηση προσφερόταν απο πατριαρχικές σχολές, που ανέδειξε λόγιους με σημαντικό συγγραφικό έργο.

Όμως το σημαντικότερο ίσως επίτευγμα όλων υπήρξε η ίδια η Κωνσταντινούπολη , η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ευρώπης για περισσότερο από χίλια χρόνια, εμπορικό σταυροδρόμι, πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο, καθώς ήταν εστία τεχνών και πολιτισμού.

Εκεί δημιουργήθηκαν τα πρότυπα της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, περνώντας τα όρια της αυτοκρατορίας και αποτελώντας επιρροή για τους λαούς του τότε ανατολικού και βαλκανικού κόσμου.

Η ανοικοδόμηση της Αγίας Σοφίας θεωρείται ένα αρχιτεκτονικό θαύμα.

Αυτό το οικοδομικό υλικό, ένα είδος πυρίμαχου τούβλου, είναι όμως δώδεκα φορές πιο ελαφρύ από το κανονικό τούβλο και αντέχει στην ένταση που προκαλεί ο σεισμός. Η Αγία Σοφία άντεξε 64 σεισμούς μέχρι 7,4 Ρίχτερ.

ΒΙΝΤΕΟ

Η υποκείμενη αλήθεια, λοιπόν, είναι ότι η σημασία της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και η καταστροφή της είναι περισσότερο συμβολική και όχι υλική.

Το τελευταίο επεισόδιο του COSMOS

Ο Καρλ Σαγκάν αφιέρωσε το 13ο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς στην καταστροφή της Βιβλιοθήκης, λέγοντας ότι έγινε απο φανατικούς χριστιανούς, και η Υπατία δολοφονήθηκε απο τον εξουσιομανή και αιμοσταγή επίσκοπο Κύριλλο που μετά η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο. Τα στοιχεία που παραθέτει είναι όλα παραποιημένα, ανιστόρητα και παραπλανητικά.

Τη σειρά παρακολούθησαν περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε πάνω από 60 χώρες.

Δειτε την εκπομπή ενός διάσημου αστρονόμου, που μας γνωρίζει τα μυστικά του σύμπαντος. Και ενώ δεν υπήρξε ποτέ μελετητής και γνώστης της ιστορίας, καταπιάστηκε με άσχετα θέματα της ειδικότητας του, που δυστυχώς, κατέληξε να συμπαρασύρει εκατομμύρια ανθρώπους, παγκοσμίως, στον απόλυτο ιστορικό αποπροσανατολισμό.

Πηγές:

Αντίβαρο

Charalampos Koumanakos