Σχέση άντρα και γυναίκας κατά τον Απόστολο Παύλο, π. Νικόλαος Λουδοβίκος: «ο εν Χριστώ γάμος»

Απόστολου Παύλου, Επιστολή προς Ἐφεσίους, 5,22-33

Τι είναι γάμος 

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα απο την ομιλία του π Νικόλαου Λουδοβίκου ο οποίος έκανε ερμηνεία κειμένου του Αποστόλου Παύλου, με θέμα: «Τι είναι γάμος;» με την άνεση λόγου που τον χαρακτηρίζει, σχολιάζοντας με λεπτό χιούμορ τα τεκταινόμενα. Στον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Γιαννιτσών, στα Εσπερινά Κηρύγματα, Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2024.

Αφορμή υπήρξε ο νόμος που ψηφίστηκε για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το δικαίωμα τεκνοθεσίας από ΛΟΑΤΚΙ άτομα.

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος είναι Διδάκτωρ Θεολογίας και Φιλοσοφίας στον Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Χριστιανισμός και Φεμινισμός συμβαδίζουν;

Ο Χριστιανισμός είναι δύσκολη υπόθεση. Δεν ειναι αυτό το πράγμα το οποίο νομίζουμε οι πολλοί ότι είναι. Είναι υπερβολικός, υπεράνθρωπος. Μόνο με το Πνεύμα το Αγιο μπορούμε να τον καταλάβουμε.

Αυτά τα λόγια που θα ακούσετε δεν είναι δικά μου. Εγώ αναγινώσκω, διαβάζω, και πιστεύω ότι όλοι θα τα έχετε ακούσει.

5,22 «Αἱ γυναῖκες τοίς ἱδιοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῶ Κυρίω» 

5,22Οι γυναίκες να υποτάσσεσθε στους άνδρες σας, όπως στον Κύριο..

Εδώ, είπαμε...να φωνάζουν οι φεμινίστριες..Η αρχή είναι πολύ σκληρή...

«Οι γυναίκες να υποτάσσονται στους άνδρες, σαν να ναι ο Χριστός ο ίδιος ο άντρας». Ειναι έτοιμες οι γυναίκες να φύγουν από την εκκλησία, ειδικά οι σύγχρονες.

5,23«῞Οτι ὁ ανήρ ἐστί κεφαλή τῆς γυναικός, ὡς καὶ ὁ Χριστός κεφαλή τῆς ἐκκλησίας2, καὶ αὐτός ἐστί σωτήρ τοῦ σώματος»

~ 5,23 «Ὁ ανήρ είναι κεφαλή τῆς γυναικός»! (ο άνδρας είναι κεφάλι της γυναίκας)

Δηλαδή, η γυναίκα δεν έχει κεφάλι (να σκέπτεται). Είναι ο άντρας της επι της κεφαλής...Οι δύο είναι ένα, αλλά μέχρι τώρα, οι γυναίκες δικαιούνται να ανοίξουν την πόρτα και να φυγουν τρέχοντας, άμα δεν υπηρχε η συνέχεια.

5,24 Ἀλλ᾿ ὥσπερ ἡ ἐκκλησία  ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί. 

~ 24 Όπως η εκκλησία υποτάσσεται στο Χριστό, έτσι και οι γυναίκες πρέπει να υποτάσσονται στους άντρες τους στα πάντα.

---

1. Το Άγιο Πνεύμα είναι το αίτιον του λόγου και της σοφίας και της γνώσεως, είναι το πνεύμα του Θεό, το οποίον κατοικεί στην ψυχή και στην διάνοια, και μας κάνει να ξεχωρίσουμε τα σημαντικά από τα ασήμαντα, φτάνει να του το επιτρέψουμε. Μας οδηγεί να ζούμε ενάρετη ζωή με αγαθότητα, αφού ο Θεός είναι αγαθός, είναι πηγή και αρχή των αγαθών, για να καθοδηγεί εμάς τους πιστούς «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν».

2. Η λέξη εκκλησία είναι δάνειο από την εκκλησία του δήμου, στην Αρχαία Ελλάδα, όπου οι φιλόσοφοι αγόρευαν σε εξωτερικούς χώρους. Έτσι ο Χριστός δίδαξε έξω στην ύπαιθρο, όχι σε ναούς, και έτσι συγκάλεσε την «εκκλησία των πιστών» χριστιανών. Επ᾽ ουδενί δεν εννοεί την εκάστοτε ηγεσία της εκκλησίας.

Όπως η εκκλησία λέει ναι στον Χριστό, συνέχεια, έτσι και οι γυναίκες υποτάσσεσθε «τοις ιδίοις ανδράσι ... ΕΝ ΠΑΝΤΙ!!!»;;;  

Σ᾽ ότι θέλει, σε οτιδήποτε λέει ο άντρας, εσύ υποτάσσεσαι. Τίποτε άλλο. 

Αν έλεγε μέχρις εδώ, έπρεπε να τα βγαλουμε τα ράσα και να πούμε: 

«Να αλλάξουμε θρησκεία διότι εδώ ....δεν πάει καλά ο άνθρωπος, προφανώς, κάτι έχει πάθει...» 

Ναι, αλλά η συνέχεια είναι συγκλονιστική. Η συνέχεια, στην κυριολεξία, μας πάει απο το ένα άκρο, εντελώς σε ένα άλλο άκρο. 

Τι λέει στη συνέχεια, λοιπόν;

5,25 οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστός ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς,  

~ 5,25 Οι δε άνδρες να αγαπάτε τις γυναίκες σας όπως και ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και παρέδωσε τον εαυτόν του (στον σταυρό) για αυτήν

5,26  ἵνα αὐτήν ἁγιάσει καθαρίσας τῶ λουτρῶ τοῦ ὕδατος ἐν ρήματι,

~ 5,26 Για να την αγιάσει καθαρίζοντάς την με το λουτρό του ύδατος (βάπτισμα) και με τον λόγο (προσευχή στην Αγία Τριάδα)

5,27 ἵνα παραστήσει αὐτήν ἑαυτῶ ἕνδοξον την ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἤ ῥυτίδα ἥ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾽ ἵνα ἡ ἁγία καὶ ἄμωμος».  

~ 5,27 Ὥστε να καταστήσει την εκκλησία λαμπρή (σαν νύφη) χωρίς ψεγάδι ή ελάττωμα ή κάτι παρόμοιο, ώστε να είναι αγία και άμεμπτη.

Ποιον θ᾽αγαπάς; Αυτόν τον οποιο παραδίδει τον εαυτό του για σένα. Αυτόν ο οποίος είναι ο απόλυτος δούλος σου, ο απόλυτος υπηρέτης σου, ο απόλυτος διάκονός(4) σου. Είναι αυτός ο οποίος νοιάζεται ..ακούτε τι λέει εδώ: «Να σε αναδείξει»!...

5, 25(ὁ Χριστός) ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτόν παρέδωκεν ὑπέρ αὐτῆς... (πέθανε γι᾽αυτήν)  

~ 5,25 Οι δε άνδρες να αγαπάτε τις γυναίκες σας-όπως και ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία και παρέδωσε τον εαυτόν του (στον σταυρό) για αυτήν.

Δηλαδή, αγαπάς κάποιον που πεθαίνει για σένα...

5,26ἵνα αὐτὴν ἁγιάσει... ...για να αναδείξει την αγιότητά της.

Ποιαν αγιότητα; Εδώ έχουμε μια ταλαίπωρη γυναίκα η οποία έχει τόσα ελαττώματα. «Πάτερ!… Ενίσταμαι!!!...»…Ε;

 Η διαφορά με το Κοράνι

Κι ομως, πίσω απο τα ελλαττώματα υπάρχει η εικόνα του Θεού η οποία αγωνίζεται να αναδειχθεί, να έρθει στο φώς. Και αυτή την αγία εικόνα του Θεού, αυτό που θέλει το Πνεύμα το Ἀγιο να γίνει η γυναίκα, αυτό το αναδεικνύεις εσύ ΘΥΣΙΑΖΌΜΕΝΟΣ ΠΡΏΤΟΣ!

Αυτό το ονομάζω εγώ «εσχατολογικό πρωτείο του ανδρός». 

Δεν είναι πρωτείο. Αν ήταν πρωτείο απλώς, οι τρεις πρώτοι στίχοι θα ήταν μια ανδροκρατούμενη προτροπή, που όμοιά της υπάρχει στο Κοράνι, να ξέρετε. Το Κοράνι λέει ακριβώς αυτό. Σταματάει εκεί. 

Εδώ (στο κείμενο του Παύλου), κάνει μια τρομαχτική «τρίπλα», και ξαφνικά αναδεικνύεται εις το θυσιαστικό πρωτείο. Ο άνδρας είναι πρώτος γιατί θυσιάζεται πρώτος. Και είσαι αφοσωμένη σ᾽αυτόν γιατι αυτός νοιάζεται περισσότερο απο οτιδήποτε άλλο για σένα, και δίνει τη ζωή του για σένα, σε καθημερινή βάση. 

Τα ερωτικά μυθιστορήματα δεν μπορούν να πάνε τόσο βαθειά, να ξέρετε. Ειναι το καλύτερο ερωτικό μυθιστόρημα που  έχω διαβάσει ποτέ, και έχω διαβάσει πολλά. Ούτε Ρωμαίος και Ιουλιέτα, ούτε... 

Συνεχίζουμε...

Ο ισχυρότερος γινεται ο πιο ανίσχυρος

5,27 και να παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾿ ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος. ~ 27 Ούτως ὥστε να είναι η εκκλησία (η γυναίκα, ας πούμε, εδώ), να είναι άμωμη ( άμεμπτη), αγία...

Και να λέει ο άνδρας: «Θεέ μου, δίπλα μου έχω έναν άγγελο». Και να το ζει αυτο το πράγμα, ότι η γυναίκα δίπλα του είναι ένας άγγελος, διότι της έδωσε την δυνατότητα αυτή, υπηρετώντας τον αγώνα της προς αγιασμό (3), κάνοντας εύκολο τον αγιασμό της, κανοντας τα βήματα πίσω που απαιτούνται για να μπορεσει αυτή να νοιώσει την ασφάλεια.

Γιατί η γυναίκα μπροστά στον άντρα δεν νοιώθει ασφάλεια παντοτε. Είναι ισχυρότερος και σωματικά και ψυχικά, συνήθως. Τουλάχιστον έχει μεγαλύτερη ορμή, ψυχική και αν συγκρουστουν κατά μετωπο θα νικήσει αυτός. Γι᾽αυτό του λέει, εσύ κάνεις το πρώτο βήμα προς την κένωση (ταπείνωση/αυταπάρνηση). 

Επειδή είσαι ισχυρότερος, γινεσαι ο πιο ανίσχυρος και γίνεσαι, στην κυριολεξία, κάποιος ο οποίος διακονεί (4) και υπηρετεί (με αφοσίωση) την κίνηση που κάνει αυτή η γυναίκα προς αγιασμό τον τροπο και τον αγώνα που κάνει για να καταλάβει να γίνει: αγία και άμωμος και άγγελος οπως ακριβώς ο Χριστός ενδιαφέρεται να μεταδώσει την αγιότητά του στην εκκλησία. 

Δεν αρκεί να είναι αυτός Ἅγιος, δίνει το Σῶμα και το Αἶμα του, γιατί; διότι με τον τρόπο αυτό, η εκκλησία γίνεται ότι είναι αυτός. 

Ναι. αλλά Αυτός το Σώμα και το Αίμα το έδω σε με μιά θυσία με πόνο το έδωσε, δεν το έδωσε ακόπως. 

Είναι το μυστήριο του Σταυρού απο πίσω. Ὀλα τα μυστήρια, να ξέρετε, είναι μυστήρια αφιερώσεως. και όλα τα μυστήρια έχουν τον Σταυρό μέσα τους. Και το Βάπτισμα έχει σταυρο, και το Χρίσμα έχει το σταυρό, και η Ιεροσύνη έχει το σταυρό.

Δηλαδή, αφιερώνεσαι με έναν αγώνα ενάντια στην φιλαυτία ενάντια στις δυνάμεις που σε απομονώνουν απο τον άλλο και σε κάνουν να θέλεις να χρησιμοποιήσεις τον άλλο και να τον κάνεις παιχνίδι του ανδρισμού σου. 

---

3. Αγιασμός είναι η πνευματική τελείωση του ανθρώπου

4. Η διακονία είναι πράξη ανιδιοτελούς αγάπης και θυσίας. Η αυθεντική διακονία είναι πράξη εθελοντική, ελεύθερης επιλογής. Ο Χριστός πραγματοποίησε το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου ως εθελοντής. Και όποιος επιλέγει την οδό του Χριστού, συνεπιλέγει και την οδό της διακονίας.

Η διακονία ασκείται σε δύο επίπεδα· στο υλικό και το πνευματικό. Ο άνθρωπος ως ενιαία ψυχοσωματική ύπαρξη μπορεί να διακονεί συγχρόνως και στα δύο επίπεδα.

Προσέξτε. Αυτά τα πράγματα έχουν ειπωθεί απο το Πνεύμα το Αγιο. Δεν έχουμε το δικαίωμα να λέμε ότι «Εντάξει...είναι κοινές κουβέντες». Δεν είναι κοινές κουβέντες.

Συγκλονιστικοί αυτοί οι στίχοι.

Αν δεν αγιάσει την γυναίκα του ο άνδρας δεν πρέπει να ησυχάσει. Οχι να την αγιάσει με το ζόρι. Αλλά να της δώσει την δυνατότητα του αγιασμού γινόμενος ο ίδιος το πρώτο παράδειγμα, αρετής, αγάπης, και πραγματικά ελεύθερης αποδοχής και δεξίωσης του άλλου. 

Και συνεχίζει αμείλικτος ο Απόστολος...

Πως πρέπει να αγαπάει ο άνδρας

5,28οὕτως ὀφείλουσιν οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα. ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ·.

28 Το ίδιο οφείλουν και οι άντρες να αγαπούν τις γυναίκες τους όπως το ίδιο τους το σώμα.

Αυτός που αγαπάει την γυναίκα του, αγαπάει τον εαυτό του.

Δεν μας αφήνει να παρουμε ανάσα. Του άντρες εννοώ. Πάνω που είπαμε  λίγο, ότι κάποιος μας καταλαβαίνει...

«Ν᾽ αγαπάς λέει τη γυναίκα σου όπως το σώμα σου».

Το σώμα σου τι το κάνεις; δεν το αγαπάς; Πως δεν το αγαπάς; Απολύτως. Αυτός που αγαπάει τη γυναίκα του, δεν κάνει τιποτα άλλο απο το να αγαπάει τον εαυτό του. Δηλαδή, «δεν είναι δύο», οπως έλεγε ο Ντοστογιέφσκι. Δεν είναι δύο, είναι ένα. Αυτο είναι που δεν μπορεί ποτέ να κάνει ένα λοάτκι ζευγάρι. Σε καμμία περίπτωση. Γιατί και βιολογικά είναι εντελώς  συμπληρωματικά τα δύο φύλα. Ψυχικά, εγκεφαλικά.. βιολογικά, ανατομικά, ψυχολογικά... Ειναι φταγμένα να είναι ένα απ᾽τα δύο. Ενα ήταν κάποτε. Στην αρχή φτιάχνει έναν άνθρωπο.

Η μυθική αφήγηση

Και μετά παίρνει... πως το λεει αυτή η μυθική αφήγηση;

Παίρνει ένα κομμάτι από τη μέση. Ούτε απ´το κεφάλι, ούτε απ´ τα πόδια, απ᾽ τη μέση. Δείχνει την ισότητα. «Και φτιάχνει βοηθόν όμοιον αυτώ». Ούτω ανώτερον, ουτε κατώτερον. Ισον. Και ξαφνικά γίνονται δύο άνθρωποι που είναι ένας.

Και επειδή είναι ένας γεννιέται και το παιδί.

Βλεπετε είναι πνευματικά όλα. Γεννιέται απ´την ενότητα αυτή, αλλα γεννιέται από τη σχέση. Ένα παιδί που δεν γεννιέται από μία σχέση είναι ένα άρρωστο παιδί και μια ολόκληρη ζωή, γυρνάει από δω κι από κει, τραυματισμένο.

5,29 οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ Κύριος τὴν ἐκκλησίαν·

29 Κανείς ποτέ δε μίσησε το ίδιο του το σώμα, αλλά το τρέφει και το φροντίζει, έτσι κάνει και ο Κύριος για την εκκλησία.

Συνεχίζει εκεί, δεν σε έχει αφήσει σε χλωρό κλαρί. Δηλαδή, τόση επιμονή!…

Οταν τα διαβάζει κανείς αυτά «τρέφει και θάλπει».. Δεν θα την αφήνεις έτσι την γυναίκα σου, την τρέφεις και την θάλπεις. Από πίσω την έχεις συνεχώς μήπως και χρειαστεί κάτι. Ιπποτικότατος! Σε σημείο που να λες, τι θέλαμε και παντρευτήκαμε.

Κι όμως, ετσι αυτός είναι ο δρόμος που γίνεται η άσκηση της ισχύος από τον άνδρα, με κατά Θεόν, όμως, τρόπον. «Τρεφει και θάλπει αυτήν όπως την εκκλησίαν».

Τι κάνει ο Κύριος; Είναι παρών. Τον επικαλούμαστε συνεχώς. Έτσι όπως μου έλεγε ένας άγιος παπάς: «Θέλει δε θέλει το Αγιο Πνεύμα κατεβαίνει»…«και εποίησον αυτόν άνθρωπον Σώμα του Χριστού».

Θέλει δε θέλει το Αγιο Πνεύμα, είτε εγώ ειμαι άξιος ή η κοινότητα, κατεβαίνει το πνεύμα το άγιο.

Τα μυστήρια

Όλα τα μυστήρια είναι έγκυρα διότι ο Θεός, ο Χριστός, τρέφει και θάλπει την Εκκλησία. Είναι συνεχώς παρών μέσα της, εκεί. Δεν υπάρχει καμμία ανγκη της εκκλησίας που να μην την ικανοποιεί. Γίνεται ότιδήποτε θέλει η εκκλησία και ο καθένας από εμάς, ως μέλος της εκκλησίας, ότι θέλεις, ότι χρειάζεσαι. Ας είναι βιολογικό, ας είναι ψυχικό, ας είναι πνευματικό, θα είναι εκεί αυτός πάντοτε για να το ικανοποιήσει, και να μεταμορφωθεί σε αυτό που σου λείπει, ούτως ώστε αυτή η ενότητα να γίνει τέλεια. Να είναι ΕΝΑ ο Χριστός κι η Εκκλησία.

Ετσι ΕΝΑ λοιπόν γίνεται ο άνδρας και η γυναίκα. Και γι αυτό χρειάζεται και η χάρις του μυστηρίου, αλλοιώς τι τον θέλουμε τον γάμο; Γιατί επικαλούμεθα την θεία χάρη; Απλώς, θα λέγαμε: Οριστε, αυτή διάλεξε εμένα, τελειώσαμε. Και μετα διαλέγεις κάποιον άλλον ή κάποιαν άλλη.

5,30 ~ ὅτι μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ, ἐκ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ὀστέων αὐτοῦ·

5,30 διότι, είναι μέλη από την σαρκα του και οστά από τα οστά του,

Και είμαστε μέλη εμείς τα πνευματικά, ένα με αυτόν, τονίζει αυτό που είπα, και έτσι γίνεστε κι εσείς μέλος, Δηλαδή, χτυπάει η γυναίκα, λέει ο άντρας: «Αχ, το χέρι μου». Λέει: «Αχ, έχω την καρδιά μου», ο άντρας, «Ωχ!», λέει η γυναίκα, λιποθυμάει.  Έτσι λέει εδώ...!!!

Γι’ αυτό σας είπα, είναι τολμηρά πολύ, αυτά. Δεν έχω διαβάσει πιο τολμηρό εγώ, ερωτικό μυθιστόρημα από τούτο. Πολύ τολμηρά. Πάρα πολύ προχωρημένα.

 5,31ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα

καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν.  

5,31 και αντί γι᾽αυτό ο άνθρωπος θα εγκαταλείψει τον πατέρα του και την μητέρα του και θα προσκολληθεί στην γυναίκα του και οι δύο θα είναι (ενωθούν) σε μία σάρκα.

Ετσι, δεν λέει η Γραφή; Να αφήσεις την μάνα σου και τον πατέρα σου που σε γέννησαν, και πας σε ένα ξένο πρόσωπο, που είναι η γυναίκα ή ο άνδρας ανάλογα, και προσκολλασαι. Και γίνονται οι δύο «εις σάρκαν μίαν», πραγματικά σαν να είναι ένα σώμα, όχι πλά «μια ψυχή», που λέμε, καμμιά φορά. Είναι κάτι και πιο πάνω κι απ’ την φιλία. Με την φιλία δεν γίνεσαι ένα σώμα, μία σάρκα. 

Εδώ γίνεται ένα ον, στην κυριολεξία. Αυτό λέει εδώ, ο Απόστολος Παύλος για την εκκλησία. Μπορείς να πεις «ο Χριστός είναι εδώ και η εκκλησία είναι εκεί»;  Όχι.  Η εκκλησία είναι σώμα του Χριστού, έτσι δεν είναι; «Μέλη εκ της σαρκός αυτού και οστά εκ των οστέων αυτού», και αυτό είναι στο γαμο, το ίδιο σου λέει.

Δηλαδή, τα οστά τα δικά μου είναι τα οστά της γυναικός… και τα οστά της γυναικός είναι (τα δικά μου…), και από κεί και πέρα, περνάμε σε μια άλλη διάσταση

5,32 ~ τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν.

5,32 Αυτό το μυστήριο είναι μέγα,(γιατί) εγώ σας λέω ότι αναφέρεται στον Χριστό και στην Εκκλησία.

Αυτό το μυστήριο είναι τρομακτικά μεγάλο.

Είναι μυστήριο πως μπορεί δύο άνθρωποι να είναι έτσι. Δεν είναι φυσικό κατόρθωμα απλά. Αυτό είναι το σημαντικό. Δεν είναι απλώς, σ’ αγαπώ-μ’αγαπάς, αυτό αλλάζει. Μπαίνεις στο δρόμο του Χριστού. Στο δρομο του σταυρού του Χριστού, μπαίνεις στο δρόμο της θυσίας του Χριστού,  και γίνεται αυτό το μεγάλο θαύμα, και κερδίζει ο ένας τον άλλον αιώνια. Και αγαπάει ο ένας τον άλλον περισσότερο από τον εαυτό του, στο τέλος. Και γίνεται πραγματικά μυστήριο μέγα επειδή είναι αυτό που εικονίζεται στον Χριστό και την Εκκλησία.

Η δε γυνή να «φοβείται» τον άνδρα, είναι λάθος

5,33 ~ πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ καθ᾿ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν, η δε γυνή να φοβείται5 τον άνδρα.

5,33Αλλά κι εσείς, ο καθένας σας, ν᾽ αγαπάει τη γυναίκα του όπως αγαπάει τον εαυτό του, και η γυναίκα να σέβεται τον άντρα της.

Και πατάνε το πόδι εκείνη τη στιγμή. Μερικοι... οι νύφες που πατάνε το πόδι, γιατί δεν έχουν καταλάβει τίποτα απ’ ότι λέει το κείμενο.

(στην γνωστή ταινία, η νύφη πατάει το πόδι του γαμπρού, αυτός τρελλαίνεται και χωρίζει την ίδια μέρα του γάμου! Η παρανόηση της φράσης και η πατριαρχία σε παρανοϊκό βαθμό!)

Ν’ αγαπαει κανείς την γυναίκα του ως εαυτόν. Υπάρχει κάποια μεγαλύτερη αγάπη από αυτήν;

Μόλις πάθεις κάτι πας στον γιατρό, μόλις σου έκαναν κάτι, με πλήγωσαν, στνοχωρήθηκα, αρρωστησα, έτσι δεν είναι; Τον εαυτό μας τον πονάμε ατέλειωτα. Ετσι λοιπόν, θα πονάς και θ’ αγαπάς την γυναίκα σου.

Και βεβαια έναν τέτοιον άντρα η γυναίκα να τον σέβεται.

---

3. Φοβούμαι στα αρχαία ελληνικά σημαίνει σέβομαι. Η εντύπωση ότι το Ευαγγέλιο λέει ότι η γυναίκα πρέπει να φοβάται τον άνδρα είναι λάθος. Η λέξη δεν κατανοείται ως προτεραιότητα εξουσίας του άντρα αλλά ως η προτεραιότητα του στη διακονία και την αγάπη προς την γυναίκα.

Παραπέμπει στην αυτοθυσία του άντρα προς τη γυναίκα.

Μικρό πολύ επιτίμιο έβαλε στη γυναίκα. Θα μπορούσε να πεί «Αυτόν τον άντρα εσύ…», αλλά δικαιολογεί και αυτά που λέει προηγουμέωνς, ότι είναι δηλαδή, «η κεφαλή». Ποιος είναι η κεφαλή; Αυτός που είναι διακονος. Ποιος είναι η κεφαλή; Αυτός που αγαπάει εμένα πιο πολύ απ΄ότι αγαπάω εγώ τον εαυτό μου. Αυτος που μπορεί να φροντίσει για μένα πιο πολύ απ΄ότι μπορώ να φροντίσω εγώ τον εαυτό μου. Αυτος που κάνει την θυσία αυτή τη μεγάλη για να είμαι εγώ ολοκληρη. Αυτόν τον άντρα, φυσικά, και κορώνα στο κεφάλι μου θα τον βάζω…

Μα με συμφέρει να το κάνω! Θα ‘ταν λάθος να μην το κάνω. Ακριβώς γιατί αυτός ο άνθρωπος γίνεται η ζωή μου., στην κυριολεξία η ζωή μου. Είναι κάποιος που με κάνει να ζω. Να λέω μόλις τον δώ: «Αυτός είναι ο τόπος μου, ο τοπος μου που πραγματικά υπάρχω ολοκληρη», λέει η γυναίκα, «και είμαι πραγματικά επειδή υπάρχει αυτός και είναι έτσι αυτός, και γι’ αυτό εγώ βρήκα τον πραγματικό μου εαυτό».

Κοιτάξτε τι τεράστιο ύψος έχει ο χριστιανικός γάμος.

Φαντασθείτε από τι ύψος μας βλέπει ο Αποστολος Παύλος, και σε τι ύψος θέλει να σε ανεβάσει.

Για το Θεό ξέρετε, και συγνώμη πάτερ που θα το πω αυτό, έγγαμος, άγαμος, καλόγερος, μη-καλόγερος, σκοπός είναι πού θα φτάσεις με αυτά που σου δίνει. Εάν δεν φτάσω πουθενά, και το μόνο πράγμα που καταλαβαίνω από τον γάμο είναι ότι έχω μια γυναίκα την οποία μπορώ να την κάνω... να μου κάνει υπακοή, να κάνει ότι θέλω εγώ, και να πηγαίνει όπου θέλω εγώ, και τα παιδία μας στ η συνέχεια, και δεν ξέρω τι άλλο..τοτε τι νόημα έχει αυτό; Με ποια έννοια ειναι αυτό ένας γάμος χριστιανικός; 

Και γιατί κάποιος να μην πει ότι εγώ θα κάνω πολιτικό γάμο, που με βλέπει εμένα να είμαι έτσι; Αφου εγώ τον εξωθώ να το πεί.  Αφού εγώ συγχέω τον ορίζοντα και δεν αφήνω να φανεί αυτό το υπεροχο πράγμα; Δηλαδή, τι;  Ότι ο γάμος είναι μυστήριο αγιασμού.

Στην κυριολεξία μέσα στον γάμο αγιάζω, και αγιάζω με αυτόν τον όμορφο τρόπο. Και υπάρχει και σωματική κοινωνία, και σωματικός και ψυχικός έρως, και υπάρχει και αλληλοστήριξη, και αλληλοβοήθεια και βάθος, και κατανόηση, και ο ένας γίνεται η ζωή του άλλου και η ευτυχία του άλλου, και ο έρωτας δεν σταματάει ποτέ, ακόμα και αν ένα ζευγάρι είναι 60 χρόνια μαζί. Εχω γνωρίσει τετοια ζευγάρια.

Κι ούτε τότε υπάρχει πειρασμός για μοιχεία και τέτοια, γιατί; Γιατί η μοιχεία είναι πάρα πολύ λίγο. Για να γίνει μοιχεία πραγματική πρεπει να σπάσει ο δεσμός αυτός.  Αν σπάσει ο δεσμός αυτός, από κει και πέρα, ο καθένας πορεύεται κατά την συνείδησή του.

Η αποτυχία κληρικών και λαϊκών

Εδώ, είναι μια αποτυχία μας, ολωνών, κληρικών και λαϊκών, στο βαθμό που αυτό το πράγμα δεν το ζούμε και δεν το προβάλλουμε. Αυτό, στην κυριολεξία, είναι κάτι το οποίο βαραίνει εμάς.

Γι’ αυτό και το ξαναλέω. Όλα αυτά τα πράγματα και όλες αυτές γίνονται τώρα, στα χρόνια αυτά. Και γιατί δεν έγιναν 100 χρόνια πριν; Γιατί τότε ήταν πολλοί που το φανερώνανε αυτό το πράγμα.

Όλοι θα θυμάστε παππούδες και γιαγιάδες που ζήσανε κάτι γάμους τρισευτυχισμένους, που κρατήσανε πολλές δεκαετίες. Κι εγώ έχω ιστορία δική μου, με δικούς μου ανθρώπους που ζήσανε 60 και 70 χρόνια μαζί και τους φάνηκε σαν μια μέρα, και το ζευγάρι προσπαθούσε να θυμηθεί πότε τελευταία φορά συγκρούστηκε, εννοώ για κάποιο σοβαρό ζήτημα, διότι ο καθένας είχε μάθει να κάνει τόπο στον άλλο και να ευγνωμονεί τον άλλο. Και με την τεράστια αυτή ευγνωμοσύνη που γεννιέται, να απορροφώνται και τα μικροπροβλήματα που αναγκαία θα προκύψουν. Δεν μπορεί ένα ζευγάρι να μην έχει ποτέ προβλήματα, θα έχει. Αλλα το θέμα είναι να απορροφώνται μέσα σε αυτό το μεγαλειώδες σχέδιο του Θεού.

Δηλαδή, πας στον πνευματικό και του λες. Αυτός ο άνθρωπος που έχει καταλάβει αυτά τα πράγματα ποτέ δεν θα πει «Τι στραβή είναι η γυναίκα που μου’ δωσε ο Θεός;». Θα πει:« Γιατί δεν μπορώ να διακρίνω την αγαπη του Θεού μέσα από αυτό το θαυμάσιο πλάσμα που έχω δίπλα μου και δεν μπορώ να το δω ως θαυμάσιο πια;» Τι πρέπει να κάνει; «Ας τ᾽αλλάξω εγώ». Πως θα αλλάξει το δικό μου κλικ  στο μυαλο, πως θα γίνει ώστε να αρχίσω να βλέπω αυτά που δεν τα ‘βλεπα;

Γιατί τα ζευγάρια σήμερα χωρίζουν

Τα περισσότερα ζευγάρια σήμερα χωρίζουν χωρίς να ξέρουν γιατί. Χωρίζουν γιατί φτάνουν σε ένα αδιέξοδο και γιατί ξεχνούνε ακριβώς αυτό, ότι δηλαδή: «Σκοπός του γάμου δεν είναι να αγαπήσω τον εαυτό μου, αλλά τον άλλο σαν τον έαυτό μου». Γι’ αυτό το λόγο υπαρχει ο γάμος. Όχι για να συνεχίσω να αγαπάω εμένα, δεν χρειάζεται ο γάμος γι’ αυτό. Αλλά για να αγαπήσω τον άλλο σαν εμένα, και μάλιστα με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι μια αγάπη χωρίς όρους.

Είδατε να μιλάει για όρους εδώ;  Δεν λέει κοίταξε να δείς: «θα την αγαπάς έτσι για έναν χρόνο. Αν στον ένα χρόνο αυτό πάνω, δεν δείξει ότι άλλαξε και έγινε άγγελος, πάρε έναν βούρδουλα, που λέει και το Κοράνι, και δέρνε συνέχεια. Δεν υπάρχει χρονικό όριο. Μπορεί να κρατήσει αυτό χρόνια.

Κάνεις μία δωρεάν κίνηση στον άλλον, όπως κάνει ο Χριστός μία ωραία κίνηση στον καθένα απο εμάς. Χρόνια περιμένει. Ποτε και πως και τι θα γίνει. Και περιμένει καμμιά φορά ολόκληρη ζωή και την τελευταία στιγμή μονάχα γινόμαστε άνθρωποι. Να κάνουμε λοιπόν και μια χωρίς όρους κίνηση στον άλλον.

Και τότε ο γάμος είναι παράδεισος. Τοτε ο γάμος είναι μια κατάσταση παραδείσια, αν φτάσουμε ποτέ εκεί, ο γάμος είναι μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος μοιάζει να είναι στον παράδεισο.

Μας το ‘λεγε αυτό ο Αγιος Πορφύριος:

«Αν, λέει, αγαπήσουν και καταλάβουν τον Χριστό τα δύο παιδιά που παντρεύονται, θα γίνουν σαν τον Αδάμ και την Εύα προ της πτώσεως. Και θα ζουνε την βασιλεία του Θεού απ’ αυτή τη ζωή». Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θεός έναν άντρα και μια γυναίκα έπλασε στην αρχή και τους κάλεσε στη βασιλεία.

Αλλά λέω εδώ, για να μη μακρηγορώ, επειδή πέρασε κι ή ώρα,  είναι ακριβώς το βάθος του χριστιανικού γάμου, το οποίο πρέπει να αναζητήσουμε, ως απάντηση σε όσα συμβαίνουν σήμερα, γιατί; Δίνουμε δικαιώματα στο διάβολο να κάνει τα δικά του, όταν εμείς δεν κάνουμε τα δικά μας.

Όταν ο δικός μας γάμος είναι το αντίθετο από αυτά που λέει ο Αποστολος Παύλος, θα έρθει ο καθένας και θα πεί: «Κι εγώ θέλω να παντρευτώ άλλες τέσσερις γυναίκες, και μετά μπορούμε να πάρουμε και έναν άντρα στην παρέα μας να γίνουμε έξι, και εφτά…και να υιοθετήσουμε και παιδιά και να κάνουμε οτιδήποτε»...

Και καταστρέφεται, βέβαια. Τι;

Όπως προσέξατε εδώ, το μυστήριο του γάμου είναι η αποκλειστικότητα αυτή, η δυαδική σχέση, είναι μόνο δύο τα άτομα αυτά. Είναι ΔΥΟ. Γιατί;

Διότι, δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν δεκαπέντε. Αν έχεις 15 απέναντί σου, σαν τον Σουλεϊμάν τον Σουλτάνο, ή διακόσες, έχεις κόψει τον εαυτό σου σε 200 κομμάτια, αυτό είναι όλο. Δεν είσαι ολόκληρος.

Η πνευματική ζωή χρειάζεται να είναι κανείς ολόκληρος. Για να είναι ολόκληρος χρειάζεται να έχει απέναντί σου έναν άνθρωπο. Να ενοποιείται μέσα η υπάρξή του, η συνείδησή του, με την σχέση αυτή την δυαδική. Και βεβαια, εκει μέσα βλασταίνει και το παιδί, βαθαίνοντας την σχέση αυτή, και τρεφόμενο από την σχέση αυτή, και κάνοντάς την ακόμα πιο πλούσια.

Απ. Παύλου, Προς Εφεσίους, Κεφάλαιο 5,

Αν θέλετε...όταν πάτε στο σπίτι, ξαναδιαβάστε το άλλη μια φορά, για να δείτε ακριβώς πόσο συγκλονιστικό είναι και τι προοπτικές ανοίγει.

Περιττο να σας πω δε, ότι ποτέ προηγουμένως ο γάμος δεν είχε τέτοιο μεγαλείο και τέτοιες προοπτικές. Ποτέ.

Παρά το ότι από την αρχαία εποχή, αισθάνονταν οι άνθρωποι ότι είναι και θείο, θείος σύνδεσμος πάντα. Βλέπετε στα δίκαια τα αρχαία, τα εξωχριστιανικά, ο γάμος είναι και θείος, στο ρωμαϊκό δίκαιο είναι και θείος δεσμός, γι’ αυτό και βλέπετε ότι ο γάμος είναι πάντα θρησκευτικός.

Σε ολους τους πολιτισμούς, σε όλες τις θρηκσείες ο γάμος είναι πάντα θρησκευτικός. Και πάντα υπαρχει ένας ιερέας του τάδε θρησκεύματος, του τάδε θεού παρών. ΠΑΝΤΑ. Πάντα, πάντα, πάντα, γιατί οι άνθρωποι πάντα αισθανόντουσαν ότι η πραγματική προοπτική  της ανθρώπινης σχέσης είναι πραγματικά μια πνευματική προοπτική.

Δεν είναι απλώς ένα συμβόλαιο, μια επιφανειακή συνεργασία. Αλλα είναι πραγματικά, όπως το λέει ένας αρχαίος, «συγκλήρωσις βίου παντός». Δηλαδή οι δύο ζωές γίνονται ένα.

Πάντοτε υπήρχε μία αίσθηση μυστηρίου στο γάμο.

Αλλά εδώ εκπληρώνεται το μυστήριο αυτό, στην ύψιστη του δυνατή προοπτική.